datum: 3 februari 2017
De Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel om de Arbeidsomstandighedenwet te wijzigen. Het wetsvoorstel zal vanaf 1 juli 2017 in werking treden.
Het wetsvoorstel voor de vernieuwde Arbeidsomstandighedenwet heet officieel ‘Wetsvoorstel tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met de versterking van de betrokkenheid van de werkgevers en werknemers bij de arbodienstverlening, de preventie in het bedrijf of de inrichting van de werkgever, en de randvoorwaarden voor het handelen van de bedrijfsarts’. Het wetsvoorstel wordt vaak afgekort tot de gewijzigde of nieuwe Arbowet.
Met de aanpassing van de wet wil het kabinet het functioneren van de bedrijfsgezondheidszorg voor werknemers en werkgevers verbeteren. Wijzigingen in de nieuwe Arbowet zijn onder andere:
De versterking van de positie van de preventiemedewerker en samenwerking met de arbodienstverleners;
verbeteren randvoorwaarden handelen bedrijfsarts;
een basiscontract voor arbodienstverlening; en
meer mogelijkheden tot handhaving en toezicht.
Het wetsvoorstel zal waarschijnlijk vanaf 1 juli 2017 in werking treden. Voor lopende contracten met arbodienstverleners zal na het ingaan van de wetswijzing een overgangsperiode van één jaar gelden.
Knelpunten waren dat de bedrijfsarts onvoldoende als onafhankelijk wordt gezien en er werkgevers zijn zonder overeenkomst. De maatregelen die zijn gericht op de aanpak van deze knelpunten zijn:
Het verplicht stellen van een overeenkomst tussen werkgever en arbodienstverleners met daarin de manier van ondersteuning vastgelegd.
In het basiscontract moet staan hoe de arbodienstverleners de voor de werkgever verplichte taken uitvoeren.
Bij de bedrijfsarts moet het contract specifiek ingaan op de uitvoering van de volgende punten:
De bedrijfsarts kan iedere werkplek bezoeken
De bedrijfsarts heeft een klachtenprocedure
De bedrijfsarts moet nauw samenwerken met de preventiemedewerker en de OR, personeelsvertegenwoordiging of belanghebbende werknemers
De bedrijfsarts honoreert in beginsel het verzoek om een second opinion
De bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen
De bedrijfsarts meldt beroepsziekten aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.
In plaats van bijstand verlenen is nu opgenomen dat de bedrijfsarts adviseert bij de ziekteverzuimbegeleiding. Hiermee wordt duidelijker dat de werkgever verantwoordelijk is voor de verzuimbegeleiding. Werkgever en werknemer zijn samen zelf verantwoordelijk voor de implementatie van de adviezen van de bedrijfsarts.
Invoering instemmingsrecht medezeggenschap bij persoon en positionering preventiemedewerker.
Verplichting voor de arbodienstverlener om nauw samen te werken met de medezeggenschap.
De bedrijfsarts krijgt in het basiscontract ruimte om beroepsziekten te melden aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.
Als uit de evaluatie in 2020 geen verbetering blijkt wordt een bestuurlijke boete ingevoerd voor niet-melden. De Eerste en Tweede Kamer moeten dit besluit dan nog behandelen.
Een aantal maatregelen in het wetsvoorstel zal tot meer aandacht voor preventie in bedrijven leiden.
In de eerste plaats de invoering van een spreekuur voor werknemers door de bedrijfsarts, waarbij werknemers het recht krijgen een bedrijfsarts te kunnen raadplegen nog voordat ze ziek worden.
Ook kan een bedrijfsarts de werkvloer bezoeken.
Naast de bedrijfsarts heeft de preventiemedewerker een belangrijke rol. De benoeming van de persoon van de preventiemedewerker zal voortaan met instemming van de medezeggenschap plaatsvinden. Hiermee ontstaat een gezamenlijke verantwoordelijkheid: de preventiemedewerker krijgt draagvlak van werknemers en de medezeggenschap is medeverantwoordelijk voor het goed functioneren van de preventiemedewerker.
Inspectie SZW gaat handhaven op aanwezigheid basiscontract.
De elementen van het contract zijn ook handhaafbaar gemaakt
Eventuele invoering van een boete bij niet melden van beroepsziekten.