Uit een recente uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland (Locatie Alkmaar), 8 augustus 2024 (ECLI:NL:RBNHO:2024:8398) blijkt maar weer eens dat de zorgplicht van werkgevers ver gaat en aansprakelijkheid snel door de rechter wordt aangenomen.
In de onderhavige zaak oordeelde de kantonrechter als volgt. Allereerst constateerde de kantonrechter dat het ongeval heeft plaatsgevonden in de uitoefening van aan werknemer opgedragen werkzaamheden. Dit betekent dat de werkgever in beginsel voor de schade aansprakelijk is, tenzij de werkgever kan aantonen
(i) dat zij haar zorgplicht is nagekomen of
(ii) dat zij aantoont dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid.
Bewuste roekeloosheid?
Volgens de kantonrechter heeft de werkgever onvoldoende gemotiveerd gesteld dat werknemer bewust roekeloos heeft gehandeld, ondanks het feit dat werknemer in strijd met een veiligheidsmaatregel heeft gehandeld door in de machine te gaan staan. Het was immers een ervaringsfeit dat het vaker gebeurde zonder ongelukken. Daarnaast was de machine niet voorzien van een afzetting (met bijvoorbeeld een ketting). Verder is niet gebleken van waarschuwingstekens/-borden bij de machine en er waren geen schriftelijke werkinstructies voor het lossnijden van de rubberrollen voorhanden.
Nakoming zorgplicht
Volgens de kantonrechter heef de werkgever ook niet kunnen aantonen dat zij haar zorgplicht is nagekomen. Het overgelegde KAM-instructieboekje was te algemeen van inhoud en voorzag onvoldoende in specifieke maatregelen en instructies die vereist zijn met het oog op het veilig doorsnijden van bindlint in de machine. Daarnaast heeft de werkgever niet gesteld op welke wijze werknemer in zijn algemeenheid daarvan kennis kon nemen. Verder is niet komen vast te staan dat de werkgever vóór het ongeval aan werknemer de schriftelijke instructie ‘Veilig doorsnijden van bindlint in de installatie’, en een vertaling daarvan in een voor de werknemer begrijpelijke taal, heeft uitgereikt.
Mondelinge instructies
Werknemer heeft erkend dat hij bij aanvang van zijn werkzaamheden mondeling is geïnstrueerd over de werkzaamheden bij de machine, maar het is onduidelijk wat voor instructies dat zijn geweest. Het feit dat in de afgelopen 31 jaar niet eerder zo’n ongeval heeft plaatsgevonden, rechtvaardigt op zich niet de conclusie dat de mondelinge instructies afdoende waren, omdat uit de werkgeversrapportage blijkt dat het gevaar door de werkgever is onderschat.
Causaal verband en aansprakelijkheid
Omdat er sprake is van causaal verband tussen het ongeval en de schending van de zorgplicht is de werkgever ondanks de mondelinge instructies en ondanks het feit dat het 31 jaar zonder specifieke schriftelijke instructies in een voor de werknemer begrijpelijke taal aansprakelijk voor de schade van werknemer als gevolg van het arbeidsongeval.